Voedingsclaims

In deze factsheet geven we achtergrondinformatie over een aantal veel gebruikte voedingsclaims, beweringen en levensmiddelenwetgeving gerelateerde onderwerpen.

Versiedatum 30-11-2023
Bij gebruik van voedings- en/of gezondheidsclaims is Verordening (EG) 1924/2006 inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen van toepassing. Voor informatie over o.a. gebruiksvoorwaarden kunt u contact opnemen met de afdeling R&D - product information & legislation. Onderstaande informatie is met de beschikbare vakkennis geformuleerd. Zeelandia is niet aansprakelijk voor directe of indirecte schade veroorzaakt door gebruik van deze informatie.

Vezels

Welke voedingsclaims zijn wettelijk vastgelegd voor vezels?

Bron van vezel:
het product bevat minimaal 3 g vezel per 100 gram product.

Rijk aan vezel:
het product bevat minimaal 6 g vezel per 100 gram product.

Verhoogd vezelgehalte:
het product bevat minimaal 3 g vezel per 100 g product en 30% meer vezel dan een vergelijkbaar product. 

“Vezelwit”: is het te vergelijken met volkorenbrood?
Vezelwit bevat 7,6 g vezel per 100 g brood en volkorenbrood bevat 6,7 g vezel per 100 g brood (Nevo 2023/8.0). Voor Vezelwit kan de claim: “rijk aan vezel” gebruikt worden.

“Prokorn VezelFit”: welke vezelclaim mag gebruikt worden?
Prokorn VezelFit bevat 9,4 g vezel per 100 g brood. Voor Prokorn VezelFit  mag de claim “rijk aan vezel” gebruikt worden.

Omdat Prokorn Vezelfit bijna 40% meer vezels bevat dan volkorenbrood (Nevo 2023/8.0), mag ook de claim “verhoogd vezelgehalte” (of een claim van gelijke strekking) worden gebruikt". 

Eiwitten

Wat is “bron van eiwit”?
Minimaal 12% van de energetische waarde van het product wordt geleverd door eiwitten (1 g eiwit = 4 kcal/17 kJ).

Wat is “rijk aan eiwit”?
Minimaal 20% van de energetische waarde van het product wordt geleverd door eiwitten (1 g eiwit = 4 kcal/17 kJ).

Koolhydraten

Wat is een “verlaagd koolhydraatgehalte”?
Het product bevat minimaal 30% minder koolhydraten dan een vergelijkbaar product.

“Shape”: welke claims mogen hiervoor gebruikt worden?

Verlaagd koolhydraatgehalte:
Shape (geproduceerd met Shapemix 75 MZ) bevat maar liefst 49% minder koolhydraten dan volkorenbrood (Nevo 2023/8.0). Omdat Shape meer dan 30% minder koolhydraten bevat dan een standaard volkorenbrood, mag de claim “verlaagd koolhydraatgehalte” (of een claim van gelijke strekking) gebruikt worden. Zeelandia heeft de claim uitgebreid naar “verlaagd koolhydraatgehalte (bevat 49% minder koolhydraten dan een standaard volkorenbrood)”.

Rijk aan vezel en verhoogd vezelgehalte:
Shape (geproduceerd met Shapemix 75 MZ) bevat ruim 15 g vezel per 100 g brood. Daarom mag de claim “rijk aan vezel” gebruikt worden.

“Omdat Shape ruim twee keer zoveel vezels bevat dan volkorenbrood (Nevo 2023/8.0), mag ook de claim “verhoogd vezelgehalte” (of een claim van gelijke strekking) worden gebruikt”. 

Eiwitrijk:
Shape (geproduceerd met Shapemix 75 MZ) bevat ruim 15 g eiwit per 100 g brood en heeft een energetische waarde van 240 kcal per 100 g brood. Dit betekent dat minimaal 20% van de energetische waarde wordt geleverd door eiwitten. Daarom mag de claim “eiwitrijk” gebruikt worden.

Natrium & zout

Wat is “natriumarm” / “zoutarm”?
Het product bevat maximaal 0,12 gram natrium / 0,3 gram zout per 100 gram product.    

Wat is een “zeer laag natriumgehalte” / “zeer laag zoutgehalte”?
Het product bevat maximaal 0,04 gram natrium / 0,1 gram zout per 100 gram product.

Wat is “natriumvrij” / “zoutloos”?
Het product bevat maximaal 0,005 gram natrium / 0,013 g zout per 100 gram product.

Wat is een “verlaagd natrium gehalte” / “verlaagd zoutgehalte”?
Het product bevat minimaal 25% minder natrium / zout dan een vergelijkbaar product.

Wat is “geen natrium/zout toegevoegd”?
Het product bevat geen toegevoegd natrium / zout of een ingrediënt met toegevoegd natrium / zout. Het product bevat niet meer dan 0,12 gram natrium / 0,3 gram zout per 100 gram product.

Vitamines & mineralen

Wat is “bron van vitaminen en/of mineralen”?

Het product bevat minimaal een significante hoeveelheid vitamines en/of mineralen.

In Europese wetgeving is per vitamine/mineraal vastgelegd wat de significante hoeveelheid is.

Voorbeelden:

 Vitamine/mineraal              Significante hoeveelheid

 Vitamine B1                             0,165 mg/100 g product

 Vitamine B2                             0,210 mg/100 g product

 Vitamine B12                           0,375 µg/100 g product

 IJzer                                           2,1     mg/100 g product

Wat is “rijk aan vitaminen en/of mineralen”?

Het product bevat ten minste tweemaal de onder “bron van vitaminen en/of mineralen” bedoelde hoeveelheid.

Voedselovergevoeligheid

Wat is “voedselovergevoeligheid”?
Bij een voedselovergevoeligheid kan onderscheid gemaakt worden tussen voedselallergie en voedselintolerantie:

Voedselallergie: hierbij maakt het afweersysteem specifieke antistoffen aan tegen bepaalde eiwitten die in de voeding voorkomen. Een allergische reactie vindt vrijwel direct na consumptie van het betreffende voedingsmiddel plaats. Minimale hoeveelheden kunnen al tot ernstige klachten leiden.

Voedselintolerantie: hierbij is het afweersysteem niet betrokken. De hoeveelheid van een product die klachten veroorzaakt, ligt over het algemeen hoger dan bij mensen met een voedselallergie. Een voedselintolerantie begint meestal als een subtiele, verborgen klacht en groeit geleidelijk tot een daadwerkelijke klacht. Een uitzondering hierop is de intolerantie voor gluten. Hierbij ontstaat de (vaak ernstige) reactie na consumptie van minimale hoeveelheden. Gluten moeten volledig vermeden worden.

Voedselovergevoeligheid & tarwe/gluten

 Let op: informeer altijd bij mensen die aangeven een tarweallergie te hebben welke graansoorten ze wel kunnen verdragen.

Gluten

Wat zijn “gluten”?
Gluten zijn eiwitbestanddelen die voorkomen in bepaalde graansoorten, namelijk in tarwe (ook spelt en kamut), rogge, gerst en in mindere mate in haver. Deze eiwitten spelen een belangrijke rol bij de bereiding van brood.

Gluten worden door het overgrote deel van de mensen gemakkelijk verteerd. Ongeveer 1% van de Westerse bevolking lijdt aan coeliakie of gluten-intolerantie, voor hen is het noodzakelijk om glutenbevattende granen te vermijden. Gezien de grote impact van het volgen van een glutenvrij dieet is professionele begeleiding essentieel om voedingstekorten te voorkomen.

Welke claims zijn wettelijk vastgelegd voor gluten?

Glutenvrij: het product bevat maximaal 20 mg/kg gluten.

Met een zeer laag glutengehalte: het product bevat maximaal 100 mg/kg gluten. Er gelden strenge regels voor het gebruik van de claim “met een zeer laag glutengehalte”.

Spelt

Is “speltbrood” geschikt voor mensen met een “glutenallergie”?
Nee, spelt bevat net als tarwe, rogge, gerst en kamut gluten. Consumptie van speltbrood kan zorgen voor beschadiging van het dunne darmslijmvlies.
Is “speltbrood” geschikt voor mensen met een “glutenintolerantie”?
Nee, spelt bevat net als tarwe, rogge, gerst en kamut gluten. Consumptie van speltbrood kan zorgen voor beschadiging van het dunne darmslijmvlies.

Is “speltbrood” geschikt voor mensen met een “tarweallergie”?
Nee, spelt is familie van de tarweplant en daarom niet geschikt voor mensen met een tarweallergie.

Is “speltbrood” geschikt voor mensen met een “tarwe-intolerantie”?
Mensen met een tarwe-intolerantie kunnen speltbrood waarschijnlijk wel goed verdragen, omdat het afweersysteem niet betrokken is.

Let op: omdat in reguliere bakkerijen de kans groot is op kruisbesmetting met tarwe of glutenbevattende grondstoffen, is het belangrijk de klant hiervan op de hoogte te brengen.

Lactose / koemelkeiwit

Wat is “koemelkeiwitvrij”?
Anders dan voor glutenvrij is er voor “koemelkeiwitvrij” geen drempelwaarde vastgesteld. Daarom kan deze claim niet worden gebruikt.

Wat is “lactosevrij”?
Anders dan voor glutenvrij is er voor “lactosevrij” geen drempelwaarde vastgesteld. Daarom kan deze claim niet worden gebruikt.

Wat is “lactose-intolerantie”?
Bij personen met een “lactose-intolerantie” kan lactose niet volledig worden verteerd omdat het enzym dat hiervoor verantwoordelijk is te weinig wordt aangemaakt. Dit geeft echter lang niet altijd klachten, meestal is het niet nodig om lactose volledig te mijden.
Bij personen die wel klachten hebben wordt in overleg met arts en diëtist de hoeveelheid lactose in voeding beperkt.

Wat is “galactosemie”?
Galactosemie is een erfelijke, levenslange stofwisselingsziekte. Bij consumptie van lactose komen er stoffen vrij die organen kunnen beschadigen. Lactose moet volledig vermeden worden. 

Mocht je nog aanvullende vragen hebben, dan kun je altijd contact opnemen met Zeelandia: afdeling product information & legislation via productinformatie@zeelandia.nl